مهارت های دستی در کودکان، چرا مهم است؟

کنترل دست، توانایی استفاده درست و کار کردن با اشیا، ابزار ، وسایل و حتی انگشتان برای انجام فعالیتهای کاربردی است.

کنترل دست ، توانایی استفاده درست و کار کردن با اشیا، ابزار ، وسایل و حتی انگشتان برای انجام فعالیتهای کاربردی است . قدرت انگشتان یکی از مهمترین مواردی است که بر توانایی کودک برای نشان دادن کنترل دست و حفظ موقعیت موثر انگشت برای حرکتهای دقیق اثر میگذارد که در بسیاری از وظایف حرکتی ظریف ( مثل طراحی ، نوشتن و برش دادن ) مورد نیاز است .

چرا کنترل دست مهم است؟
کنترل ضعیف دست می تواند بر توانایی کودک برای غذا خوردن ، تمیز نوشتن ، استفاده از کامپیوتر ، ورق زدن صفحات کتاب و انجام وظایف شخصی مثل لباس پوشیدن و آراسته کردن خود اثر بگذارد . اگر کنترل دست به مخاطره بیافتد ، میتواند بر سطح توجه برای وظایف آموزشی ، گذر آسان در مدرسه و توانایی کودک برای نشان دادن قابلیت هوشی در سنجش و یا روی برگه امتحان اثر بگذارد .
با پیشرفت تکنولوژی ، افراد بسیاری تصور می کنند نیاز چندانی به پیشرفت مهارت کنترل دست برای مهارتهای کار با مداد نیست . استنباط اشتباه این است که مهارت های مشابه کنترل دست برای مهارتهای محاسباتی مثلا برای نوشتن لازم است .

بلوکهای سازنده لازم برای پیشرفت مهارت کنترل دست چیست؟
توجه و تمرکز : تلاش مداوم ، انجام کارها بدون حواس پرتی و با توجه مداوم برای انجام کاری با تلاش بیشتر تا در آن کار مهارت لازم را کسب کند .
شناخت بدن: موقعیت انگشتان را بشناسد و بدون اینکه به آنها نگاه کند ، فشاری بر آنها وارد کند .
پردازش حسی: دریافت، تفسیر و پاسخ درست به محرک حسی در محیط و نسبت به بدن کودک
کنترل وضعی: توانایی ثابت نگه داشتن تنه و گردن برای ایجاد تعادل میان دستها و انگشتان
ثبات شانه: توانایی انقباض ماهیچه های مفصل شانه برای حرکت مداوم شانه تا آرنج در جهت های مختلف تا در حالت تعادل قرار بگیرد و با دست کاری را انجام دهد .

چطور می توانم بگویم کودکم در کنترل دست مشکل دارد؟
اگر کودک مشکلاتی در رابطه با کنترل دست داشته باشد ممکن است :
گرفتن مداد به شکل غیر استادانه و زشت و کنترل ضعیف مداد
مشکل در نگه داشتن و کار با قیچی ها
هنگام کار با اشیا بیشتر دوست دارد از تمام دستش استفاده کند به جای اینکه از چند انگشت بهره ببرد .
تحمل کم برای انجام فعالیتهایی با استفاده از مداد یا قیچی ها
مشکل داشتن در انجام فعالیتهای خود مراقبتی مثل بستن کفش و بستن دکمه ها
در گرفتن و رها کردن اشیا به شکل کنترل شده مشکل دارد.
هنگام نقاشی کردن و یا بریدن شکل ، برای از خط خارج نشدن و روی خط ماندن مشکل دارد .
در باز کردن ظروف یا سرپوش ها مشکل دارد .

در صورتیکه کودک مشکلاتی در کنترل دست داشته باشد ، چه مشکلات دیگری میتواند رخ دهد؟
مهارت های حرکتی ظریف: مهارت دست و انگشتان برای نوشتن ، قیچی کردن ، باز کردن ظروف نهار ، بستن بند کفش ها
مهارت های حرکتی درشت: مهارتهای فیزیکی کل بدن با استفاده از ماهیچه های مستحکم مرکزی تنه و بازو برای بازی های با توپ و راکت
رفتاری: مثل اجتناب از به چالش کشیدن وظایف خود مراقبتی ، آموزشی و یا حتی در بازی بر مبنای کنترل دست
پایداری در انجام کار: ممکن است در وظایف چالشی با محدودیتهایی مواجه شود .
تسلط بر دست: استفاده هماهنگ و سازگار از یک دست برای انجام کارهایی که پیشرفت مهارتهای اصلاحی برای آنها لازم است .
هماهنگی و برتری طرفی دست: استفاده از دو دست با هدایت یک دست ( استفاده از دست غالب و حرکت دادن مداد در حالیکه دست غیر مسلط صفحه کاغذ را نگه میدارد .)
خود مراقبتی: انجام کارهای روزمره برای شرکت در فعالیتهای روزمره ( مثل لباس پوشیدن ، غذا خوردن ، مسواک زدن ، باز و بسته کردن ظروف غذا یا بستن پاکتها )

چه کاری می توان برای بهتر شدن کنترل دست انجام داد؟
تقویت برتری طرفی دست: با استفاده مکرر از یک دست در انجام کارهای دقیق ، دست مسلط را مشخص و سپس تقویت کنید .
گرفتن و کار با دست: آنها را تشویق به انجام کارهایی کنید که به گرفتن و کار کردن اشیا کوچک نیاز است ، مثل طراحی ، پازلها ، باز کردن ظروف و بستن آنها
بازی های انگشتی: انجام کارهایی فقط با استفاده از یک یا دو انگشت
فعالیتهای حرکتی ظریف: وقتی کودک فعالیتهای حرکتی ظریف انجام میدهد مخصوصا وقتی با مشکل روبرو میشوند ، آنها را تشویق کنید .
تقویت دست و انگشت: فعالیتهایی که سبب تقویت و استحکام دست و انگشت شود ، انجام دهند ( مثل مچاله کردن کاغذ ، استفاده از انبرکها و بازی با خمیر ) .
بازی های حسی: کودک را تشویق کنید تا در فعالیتهای بازی حسی شرکت کند ( مثل بازی رایس ، نقاشی با انگشت ) یا شناخت لامسه ایی بهتر شود .
هماهنگی دست و چشم: انجام فعالیتهایی که به هماهنگی دست و چشم نیاز دارد ( مثل پرتاب کردن و گرفتن ) ، عبور دادن دست از خط میانه بدن ( برای برداشتن اشیا )
ثبات اندام فوقانی: کودک را به انجام فعالیتهایی تشویق کنید تا نیم تنه بالا تقویت شود ( مثل راه رفتن با چرخ دستی ، بالا رفتن از نردبان

چه فعالیتهایی می تواند به کنترل بهتر دست کمک کند؟
مچاله کردن و پاره کردن کاغذ
استفاده از انبرکها برای برداشتن اشیای کوچک ( مثل مهره ها )
برداشتن اشیا با استفاده از انگشت شست ، اشاره و میانی در حالیکه انگشتان دیگر باز هستند .
بازی با خمیر ، گرد کردن با دست یا با استفاده از میله ، مخفی کردن چیزهایی مثل سکه و یا ساخت چیزهای خلاقانه
فشار دادن اسفنج ها یا بازی های آبی در حمام
بستن طناب
فعالیتهای روزمره مثل باز کردن ظروف و شیشه ها که به نیروی بدنی نیاز دارد.
کار با قیچی که شامل چیدن صفحات هندسی و چسباندن آنها به هم برای درست کردن چیزهایی مثل ربات ، ترن و خانه می شود .

اگر کودکم مشکلاتی در کنترل دست دارد چرا باید به دنبال درمان باشم؟
مداخله درمانی مهم برای کمک به مشکلات کنترل دست شامل موارد زیر می شود :
بهبود توانایی کودک و استمرار بر انجام وظایف حرکتی ظریف که برای زندگی روزمره علاوه بر موفقیت آموزشی حائز اهمیت است.
به کمک کودک شود وظایف خود مراقبتی متناسب با سنش را انجام دهد مثل بستن دکمه و زیپ
در صورتیکه کودک مشکلاتی در نوشتن ، نقاشی یا چیدن دارد مانع از انجام این فعالیتها نشوید.
زمانی که کودک در فعالیتهای آموزشی مشکل دارد نباید والدین ، معلمان و کودک ناامید شوند.
به حفظ و تقویت حس خوب بودن و اطمینان دادن برای انجام مهارتهایی در بازی با همسالان در مدرسه و استقلال در فعالیتهای خود مراقبتی کمک کنید .
به کودک اطمینان دهید از همکلاسان در پیشرفت مهارتهایی مثل نوشتن عقب نخواهد افتاد.
اطمینان حاصل کنید کنترل موس برای کارهای کامپیوتری به خوبی پیشرفت کرده است ( از آنجاییکه کودکانی که مهارتهای ضعیف گرفتن مداد دارند اغلب به عنوان روش ارتباطی دیگر به سمت فن اوری اطلاعاتی سوق داده میشوند) .

در صورتیکه مشکلات کنترل دست حل نشوند سبب چه مشکلاتی دیگری میشوند؟
وقتی کودک مشکلاتی در کنترل دست دارد ، ممکن است این مشکلات را هم داشته باشند :
کسب معیار آموزشی لازم به دلیل مهارتهای ضعیف نوشتن و خستگی زیاد
فشار و استرس بیش از حد در کودکان به دلیل مشکل برای ماندن در کلاس
در پاسخ دادن به تمام سئوالات در زمان مشخص مشکل دارد.
سبب عزت نفس پایین کودک می شود زیرا تواناییهای مهارتی انگشتانش ( مثل نوشتن و چیدن ) را با همسالانش مقایسه می کند .
در رشد مهارتهای تایپ کردن کارآمد و کنترل موس کامپیوتر یا کار با ای پد مشکل دارد.
کار با قطعات برای درست کردن پازل یا لوگو