بزرگترین هراس یک زن، وقتی مادر می‌شود

وقتی روانشناسان با زنانی که به‌تازگی صاحب فرزند شده‌اند در مورد وضعیت سلامت عاطفی آن‌ها گفتگو می‌کنند، اغلب این مادران درباره احساس غم و نگرانی و اینکه چطور این احساسات منفی روی تجربه بارداری آن‌ها اثر گذاشته است صحبت می‌کنند.
ولی یک ویژگی دیگر هم در میان آن‌ها مشترک است: سکوت پس از بیان احساسات.
در چهره اغلب آن‌ها درد و رنجی دیده می‌شود که قابل ابراز نیست و نتیجه این سؤال است که "آیا من به کودکم آسیب رسانده‌ام؟"
بدون تردید آسیب رساندن به کودک، بزرگ‌ترین هراس مادران پس از بارداری است.
اینکه ناخواسته باعث آسیب غیرقابل جبرانی در فرزند خود شده باشند، ترسی است که به‌ندرت جرئت فکر کردن به آن را به خود می‌دهند.
اگر شما باردار هستید یا به‌تازگی صاحب فرزند شده‌اید می‌توانید این ترس را با امیدواری، جایگزین کنید.

یک مطالعه جالب: پیامی حاوی امید
اخیراً نتایج پژوهشی منتشرشده که اولین روزنه‌های امید را برای مادران بازکرده و پاسخی به این سؤال است که:
"اگر در دوران بارداری به افسردگی یا اضطراب مبتلا بوده‌ام آیا پس از بارداری می‌توانم برای کاهش تأثیر آن بر کودک کاری انجام دهم؟"
این مطالعه که روی ۳۰۰ زن باردار ساکن انگلستان انجام‌شده است. اغلب این مادران در دوران بارداری افسردگی و اضطراب را تجربه کرده‌اند. محققان دو بار در طول دوران بارداری (هفته ۲۰ و هفته ۳۲) و سه بار بعد از تولد نوزاد(هفته ۵، ماه ۲، ماه ۷) وضعیت سلامت روانی این گروه را آزموده‌اند و دفعات "در آغوش گرفتن" و "نوازش" نوزاد را سنجیده‌اند.

نتایج این پژوهش نشان داده که در آغوش گرفتن و نوازش کودک، تأثیر افسردگی مادر در دوران بارداری را خنثی می‌کند. نوزادان مادرانی که به‌دفعات بیشتری فرزند خود را بغل و نوازش کرده‌اند(بیش از 4 بار در هرروز) از سلامت جسمی و روانی بیشتری نسبت به نوزادانی برخوردار بوده‌اند که کمتر(3بار و کمتر در هرروز) توسط مادر به آغوش گرفته‌شده یا نوازش شده‌اند.
کودکانی که مورد نوازش مادران خود قرارگرفته‌اند کمتر علائم ترس را از خود نشان داده‌اند و علائم رشد رفتار آن‌ها بهتر از سایر نوزادان بود.

محققان در سن 2-1.2 رفتارهای درون گرایانه و سالگی کودکان، مجدد این مادران را موردمطالعه قراردادند و دلایل بیشتری برای امیدواری پیداکرده‌اند.
یکی از چالش‌ها در رشد کودکان، ابتلای زودرس به اضطراب و افسردگی و تمایل به انزوا و دوری از اجتماع است. پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که:
-کودکانی که مادر آن‌ها در دوران بارداری به افسردگی مبتلا بوده اما پس از تولد بیشتر(بیش از 4 بار در هرروز) در آغوش گرفته و نوازش شده‌اند، در طول دو ماه اول زندگی‌شان تمایل کمتری به‌تنهایی و انزوا نشان داده‌اند.
-کودکانی که مادر آن‌ها در دوران بارداری به افسردگی مبتلا بوده اما پس از تولد بیشتر(۳بار و کمتر در هرروز) در آغوش گرفته و نوازش شده‌اند، در طول دو ماه اول زندگی‌شان علائم انزوا، غم و ترس بیشتری نشان داده‌اند.
همین نتایج در سن 2-1.5 سالگی برای کودکانی که مادران آن‌ها در دوران بارداری به اضطراب مبتلا بوده‌اند نیز به دست آمد.
به‌عبارت‌دیگر، فرزندان مادرانی که در دوران بارداری اضطراب داشته‌اند اما در دو ماه اول پس از تولد، کمتر در آغوش کشیده یا نوازش شده‌اند، بیشتر از سایر کودکان رفتارهایی مانند خشم و پرخاش را نشان داده‌اند.
این نتیجه می‌تواند به مادرانی که در دوران بارداری تجربه افسردگی و اضطراب را داشتند کمک کند تا احتمال مشکلات رشد در نوزاد خود را کاهش دهند.

بیشتر تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که افسردگی و اضطراب پس از بارداری نیز می‌تواند تأثیر منفی روی رشد و سلامت نوزاد بگذارد. ولی راهکاری برای کاهش این ریسک ارائه نداده‌اند. اما پژوهش Sharp نشان داده که اقدامات ساده‌ای مانند در آغوش گرفتن و نوازش و لمس صورت، شکم، بازو و پاهای کودک می‌تواند این ریسک را به‌شدت کاهش دهد.
اطلاع از این راه‌حل که حتی بعد از تجربه افسردگی و اضطراب در دوران بارداری، هنوز هم می‌توانید برای بهبود سلامت و رشد فرزند خود کاری انجام دهید، پیامی سرشار از امید برای مادران به همراه داد.

هرچند تابه‌حال شواهدی بر میزان تأثیر در آغوش کشیدن توسط پدر کشف نشده بااین‌حال توصیه می‌شود در صورت ابتلای مادر به افسردگی پس از زایمان، پدر این مسئولیت را به عهده گرفته و نوزاد را نوازش کند. البته تحقیقات زیادی، اهمیت و تأثیر نقش پدر در رشد و سلامت کودکان را نشان داده است.

تحقیقات جدید نشان داده که یکی از راه‌های حفاظت از کودک نسبت به تأثیر احتمالی افسردگی و اضطراب مادر در دوران بارداری و پس‌ازآن، در آغوش کشیدن و نوازش کردن (4 بار و بیشتر در هرروز) تا 12 ماهگی است. همچنین نقش پدران در رشد و سلامت کودک و حمایت از مادر اهمیت زیادی دارد. پس شما هم می‌توانید با انجام این اقدامات کوچک، ریسک سلامت روانی فرزندتان را کاهش دهید.